Europa
Unia bez Wielkiej Brytanii nadal będzie potęgą

Wymiary mocy Rosji i Niemiec w 2017 r.

Indeks Mocy Państw dla Unii Europejskiej z i bez Wielkiej Brytanii oraz po rozszerzeniu o sześć krajów w 2017 r.

Indeks Mocy Państw dla krajów członkowskich Unii Europejskiej w 2017 r.

W naszym indeksie istnieje możliwość sumowania potencjałów mocy poszczególnych krajów—dzięki temu możemy oceniać potencjał, a więc teoretyczną siłę całej Unii Europejskiej. Podobnie jak rok temu potencjał UE liczonej jako jednego bytu jest na pierwszym miejscu na świecie: wyprzedza moc czwórki największych światowych potęg, czyli Stanów Zjednoczonych, Chin, Indii oraz Rosji.

Nie zmieni tego planowane wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Gdyby Brexit nastąpiłby już dziś, Unia osłabłaby o 2 pkt do 20,8 pkt, ale mimo to nadal wyprzedzałaby liderów rankingu, USA i Chiny.

Wyzwaniem pozostaje kontynuowanie procesu przyjmowania kolejnych krajów do wspólnoty: już w 2025 r. Komisja Europejska planuje poszerzyć liczbę członków Unii nawet o sześć krajów dawnej Jugosławii¹. Dzięki temu zabiegowi potęga UE bez Wielkiej Brytanii zwiększyłaby się do prawie 21 pkt., ale nie pozwoliłoby to odrobienie straty wywołanej Brexitem.

Po kolejnym rozszerzeniu Unia da jednak światu czytelny sygnał, że wciąż jest przyjazną i dynamiczną wspólnotą międzynarodową, politycznie atrakcyjną dla otoczenia. W ten sposób potwierdzi swoją miękką moc przyciągania, której nie mają niektóre inne ośrodki, np. Rosja.

Dziś w Unii powoli zaczyna się dokonywać pokoleniowa przemiana—do głosu dochodzą młodsi politycy—jak Emmanuel Macron we Francji czy Sebastian Kurz w Austrii. To nowe pokolenie Europejczyków będzie musiało rozwiązywać problemy związane z migracjami, segregacją etniczną, religijną, ksenofobią czy innymi negatywnymi procesami, których zalążki widać na kontynencie, a które obecne pokolenie polityków wypiera ze świadomości.

Równocześnie coraz wyraźniej widać zjawiska pozytywne. W 2017 r. badania Eurobarometru pokazały, że Europejczycy życzą sobie działań na szczeblu unijnym—a więc chcą więcej Unii². Rośnie też przywiązanie do Unii Europejskiej jako całości, mimo że w niektórych krajach jest ono stosunkowo małe: 57 proc. Europejczyków oceniło pozytywnie członkostwo ich krajów w UE, a o 1 pkt proc. mniej deklaruje przywiązanie do UE jako bytu. Choć to oczywiście mniej, niż odsetek osób deklarujący przywiązanie do swojego kraju (91 proc.) czy miasta (87 proc.), to jednak stanowi wzrost o 5 pkt. proc. w stosunku do 2016 r. Co ciekawe, w stosunku do poprzednich lat o 8 proc. wzrósł też odsetek Europejczyków popierających Unię wielu prędkości (48 proc.).

W wyniku Brexitu ucierpiałaby także gospodarka Wielkiej Brytanii, która według rządowych prognoz będzie mieć wzrost mniejszy nawet o jedną dziesiątą³. Co ciekawe, po rozpoczęciu negocjacji z Unią świadomość konsekwencji opuszczenia wspólnoty zaczęła docierać do szerszych grup społecznych w Wielkiej Brytanii, co spowodowało wahnięcie nastrojów politycznych: obecnie chcący pozostać we wspólnocie mają niewielką przewagę nad rozłamowcami. Elity zaczynają otwarcie mówić o konieczności drugiego referendum i o innych sposobach uniknięcia Brexitu⁴.

W każdym razie należy założyć, że po odejściu Wielkiej Brytanii, w Unii Europejskiej najsilniejszymi państwami o zbliżonej punktacji pozostaną Niemcy oraz Francja. To właśnie dynamika ich współpracy lub rywalizacji będzie miała największy wpływ na przyszłość UE.

Wyzwań dla Europy jest wiele: chodzi nie tylko o utrzymanie wspólnoty wartości oraz wspólnoty politycznej, ale także o wzmocnienie współpracy militarnej wobec sugerowanej przez obecnego prezydenta USA zmiany podejścia do zobowiązań Stanów Zjednoczonych w ramach NATO. W najbliższym czasie Unia musi też zdecydować, czy chce opracowywać wspólną strategię wobec polityki migracyjnej oraz problemów związanych z brakiem integracji migrantów.

Jednocześnie należy pamiętać, że najsilniejszym pojedynczym krajem w Europie pozostaje Rosja. Choć rozlewa się na dwa kontynenty i rożne strefy wpływów, to według klasyfikacji regionów ONZ to kraj europejski. Ze wskaźnikiem mocy 5,08 jest około dwa razy silniejsza, niż kolejny kraj Europy—Niemcy (2,92).