Afryka
Niestabilność i państwa upadłe. Rośnie moc Egiptu i Nigerii

Trzy najsilniejsze kraje kontynentu to Egipt, Nigeria i Republika Południowej Afryki. Za nimi znajdują się Etiopia oraz Angola, które niedawno zamieniły się miejscami rankingowymi. Widoczna jest fluktuacja mocy wśród trzech liderów kontynentu. Od 1991 r. wszystkie z przechodziły znaczące wahania mocy, z roku na rok znacząco tracąc, bądź zyskując. To po części spowodowane dużą niestabilnością polityczną i gospodarczą regionu, co prowadzi do dynamicznych zmian rankingowych.

Moc wybranych krajów Afryki w latach 1991-2017

Liczne kraje Afryki borykają się z konfliktami, strukturalną słabością instytucji państwowych, a także z korupcją i głodem. Część z nich ma status państw upadłych, czyli nie mających kontroli nad własnym terytorium. Przykładem jest pogarszająca się sytuacja w Republice Środkowoafrykańskiej, gdzie rząd nie kontroluje obszarów poza stolicą, Bangui. Z kolei w Somalii, z rządem walczy powiązana z al-Kaidą zbrojna grupa al-Shabab, która kontroluje wiele obszarów pozamiejskich i dokonuje regularnych ataków na siły wojskowe. Co więcej dominację nad krajem rywalizuje z nią jeszcze Państwo Islamskie.

Sytuację pogarsza jeszcze postępujące ocieplenie klimatu, zwłaszcza w subsaharyjskim pasie Sahel. Ze względów strukturalnych liczne kraje afrykańskie nie są w stanie zagospodarować nadmiaru ludności w systemach społeczno-politycznych, co stymuluje rewolucje, przemoc oraz procesy migracyjne.

Oprócz pomocy bezpośredniej dla Afryki (która nie działa zbyt dobrze m.in. ze względu na korupcję i inne zjawiska wpływające na efektywność alokacji zasobów), społeczność międzynarodowa rozważa obecnie różne warianty pomocy dla państwa afrykańskich. Jednym z nich jest pomoc lokalnym mieszkańcom w znalezieniu pracy na miejscu¹. Innym jest międzynarodowa współpraca instytucjonalna i stworzenie tzw. miast czarterowych—czyli miast powstałych “od zera” na obszarach tymczasowo oddanych przez kraje afrykańskie pod kuratelę podmiotów zewnętrznych. W dyskusjach na ten temat pojawia się jednak obawa, że takie rozwiązanie mogłoby być powrotem do zależności kolonialnych.

Ranking krajów Afryki według Indeksu Mocy Państw w 2017 r. (pkt.)

Lider rankingu mocy dla Afryki, Egipt jest krajem stosunkowo dobrze radzącym sobie w polityce międzynarodowej, przewodnicząc od wielu lat Lidze Arabskiej. Egipt jest nie tylko afrykańskim liderem jeśli chodzi o siłę dyplomacji, ale też jedną ze stolic kultury—to drugi najsilniej oddziałujący kulturowo kraj kontynentu, po RPA. Egipt, mimo niestabilności politycznej, jest też drugim krajem Afryki jeśli chodzi o indeks kapitału—wyprzedza go tylko Nigeria.

Wymiary mocy Egiptu w 2017 r. (pkt.)